_
_
_
_
_
DÍA DE GALICIA | MANUEL RIVAS

A Galicia petrificada

O reloxo do Poder está estragado. Non se cre no que se fai. Non se cre nin nas pedras!

Manuel Rivas
Exposición Gallaecia Petrea, na Cidade da Cultura de Santiago.
Exposición Gallaecia Petrea, na Cidade da Cultura de Santiago.OSCAR CORRAL

Que é, de primeiras, Galicia? Unha pedra. Unha magnífica pedra deitada no mar e soldada á península ibérica, no occidente europeo. Unha pedra de pedras. A Galicia o apóstolo, os santos, os mitos, viaxan en pedra. En barcas de pedra verdadeiras, pois esa era antiga denominación das embarcacións que usaban pedras de lastre. A xangada de pedra, imaxinada por Saramago, existiu, existe. Galicia flotou nos dous últimos séculos a América. Mesmo de pedra galega é unha boa parte do “inmenso camposanto de La Habana”. O mellor paraíso soñado en Galicia está feito en pedra no Pórtico da Gloria. Tamén o mellor inferno. Cando as letras calaron, falaron as pedras. E que é a xente galega á fin, o que une ao longo dos tempos? Fomos, somos e seremos kallaikoi. É dicir, os que viven entre as pedras.

Mais unha cousa é vivir entre as pedras e outra ben diferente ficar petrificados. Este é o noso estado. Petrificado. As barcas de pedra aboian, móvense, levan para algures, mentres haxa un rumbo e alguén ao temón. A barca afunde non por ser de pedra, senón cando o Goberno está petrificado.

Son amador das pedras. É unha marabilla vivir nun país de pedra, esculpido polo tempo, o vento, os canteiros, o mestre Mateo, Palacios, Asorey, Leiro, Manolo Paz e tantos outros. Un día chamaron a Isaac Diaz Pardo do concello de Ponteceso coa proposta de facer un monumento ao bardo Pondal. Isaac aceptou. No concello dixeron: “Canto vai ser, que necesita?” E Isaac respondeu: “O único que fai falta é un camión cun guindastre”. E así foi. Mirou unha laxe no monte do seu gusto e dixo ao operario: “Velaí temos o monumento a Eduardo Pondal. Arriba coa pedra!”

Este é un país, todo el, como un museo extraordinario da pedra. País de penedos, de laxes, de moas. En Pasarela e Traba, no Pindo, No Xerés, no Suído, no Galiñeiro... No grande obradoiro da natureza, están en pedra todas as tradicións e vangardas. E os kallaikoi, a xente galega, expresou todo coa pedra, dende o humilde ao sublime, dende o berce ao cadaleito, dende os círculos concéntricos á escaleira helicoidal, dende o tríscele ao cruceiro.

E agora ven a tremenda metáfora. A máis ambiciosa exposición da historia da arte galega, a Gallaecia Petrea, con 341 pezas senlleiras, o nunca visto en conxunto, unha colleita de 76 expertos que abrangueron o territorio que vai do Douro ao Cantábrico e do Navia ao Atlántico, que percorre os tempos dende o megalítico á arte máis contemporánea, esa magna exposición, a Galicia da Pedra, está a ser un fracaso na asistencia de público. Nos seis mil metros cadrados dispostos na Cidade da Cultura de Santiago, hai máis pedras que xente.

Galicia no tempo, que tivo por espazo San Martiño Pinario, foi a única mostra de magnitudes comparábeis. Unha superprodución cultural organizada dende o Poder que atraeu multitudes. Tamén Gallaecia Petrea debería estar a rebentar de xente, veciñanza ou visitantes. Nin ninguén dos que aquí vivimos nin ninguén de paso en Galicia debería perder estar oportunidade de ver nun mesmo espazo esta historia inesquecíbel de paixón e amor pola pedra.

Lo que más afecta es lo que sucede más cerca. Para no perderte nada, suscríbete.
Suscríbete

A pregunta é, pois, por que este monumental fracaso? A gran exposición vomita unha metáfora: non hai canteiros neste Goberno, non saben mover unha pena redonda.

Hai unha boa idea, mais non hai un Goberno que crea nela. Como ocorre en moitos outros eidos, hai bos profesionais, hai xente que fai de xeito excelente o seu traballo. Mais o reloxo do Poder está estragado. Non se cre no que se fai. Non se cre nin nas pedras!

Gallaecia Petrea debería difundirse polo seu valor cultural. Mais hai unha primeira obriga: debería render polo investimento feito. Mais este Goberno ten un problema que o petrifica: está afeito a desfacer, a súa ollada sobre o propio é negacionista. Así que, cando ten de ser positivista, non lle sae. Non saben. Están petrificados.

É unha sorte ser un país de pedra, o que é unha desgraza é estar petrificado. Aquí están petrificados todos os reloxos. O Goberno petrificado. A Economía petrificada. O Pensamento petrificado. A xente comeza a bulir, está inquieta entre as pedras. Rebélase contra este afundimento programado, contra a ditadura do absurdo. É como se afogasen o país enteiro nunha bañeira, despois de tanto achicalo. A xente ten o instinto de supervivencia, quere rexurdir, saír desta calella sen saída. Mais hai un problema: tamén a Esperanza está petrificada.

Poderíamos dicir: hai unha oposición. Se o Goberno está petrificado, pois que veñan outros canteiros. Os mellores canteiros eran os que mellor movían as pedras máis grandes nas posicións máis complexas. Mais non o facían turrando. Sabían movelas con rodeiros e empuxando, unidos, con sentido, con sutileza, coa xema dos dedos. O Goberno está petrificado, e na Oposición anda cadaquén coa súa pedra, cadaquén coa súa estatua ao lombo. Político, escritor e militar, Catón O Vello (Marcio Porcio Catón) deixou unha fonda pegada no mundo clásico pola súa crítica aos personalismos e a defensa das virtudes colectivas. Segundo conta Plutarco, preguntáronlle nunha ocasión por que non tiña aínda unha estatua na súa honra e el respondeu:

-Porque prefiro que me pregunten por que non teño estatua a que me pregunten por que a teño.

Hai que ter conta das grandes palabras, máis nun intre de emerxencia como o que vivimos; é unha irresponsabilidade patriótica o ciscar esforzos alternativos e andar cadaquén preocupado da súa estatua. Nun libro moi recomendábel para despetrificarse, o titulado Política para bufones (Una historia alternativa del poder y sus teóricos), Pedro González Calero lembra outra frase historia que acae ben ao que está a pasar en Galicia. “En política, hai inimigos, inimigos mortais e compañeiros de partido”.

Estamos petrificados, mais a historia vai veloz, líquida, como di Boeman, e movémonos, con pedras ou sen pedras, sobre unha moi fráxil capa de xeo. Galicia soubo dar en intres moi críticos respostas alternativas. Lembren as mobilizacións contra Xove nuclear, contra os Cemiterios radioactivos na Foxa Atlántica, contra o Aldraxe autonómico, contra o derrube da Industria Naval, lembren o Nunca Máis... e lembren sobre todo a unidade sindical do pasado 19 de xullo. No medio de tanta subtracción, de tanto desacougo, o tesouro popular é a unión solidaria. Debería estar feita en pedra.

Regístrate gratis para seguir leyendo

Si tienes cuenta en EL PAÍS, puedes utilizarla para identificarte
_

Archivado En

Recomendaciones EL PAÍS
Recomendaciones EL PAÍS
Recomendaciones EL PAÍS
_
_