Milladoiro, sons de cinema

O de Milladoiro co mundo do cine foi chegar e encher. A súa estrea en bandas sonoras veu da man do director cántabro Manuel Gutiérrez Aragón, quen lles deu pé para incluír os temas Valsvoda, Maruxa e Danza de Albarellos na súa película La mitad del cielo. Corría o ano 1986 e os primeiros premios Goya. Á banda galega gañou na categoría de mellor banda sonora. O encargado de ler o papel co vencedor, o músico Carmelo Bernaola, pronunciou mal e soltou algo semellante a Milladerio, ou sexa máis ou menos como Julio Iglesias cando mencionaba a praza do Obradoiro.

Daquela, a banda galega xa contaba cunha bagaxe profesional importante. As pezas que lles valeron o premio estaban encadradas no álbum Galicia no país das maravillas, o quinto na súa andaina e o terceiro que editaban coa multinacional CBS, que os fichara logo de comprobar calidade musical e o alto nivel de vendas que lograban nuns tempos ben diferentes para a industria discográfica. O conxunto era un referente non só musical, senón cultural, para Galicia. E no estranxeiro xa gozabandun gran prestixio. Foron os primeiros músicos en recibir trato estelar noutras nacións.

Ao ano seguinte do Goya chamounos José Luis García Sánchez para que participasen na adaptación á pantalla de Divinas palabras, a obra de Valle-Inclán que pensaba rodar en Galicia. E empregou as pezas. Indícano os compoñentes de Milladoiro: “A música está moi presente, para ben ou para mal, en todo o filme. Quizais nós fariámolo doutra maneira”. Este traballo significou unha nova candidatura para os Goya. Pero recuncar era moi complicado e desta volta ninguén subiu ao escenario, ese lugar familiar para un artista e no que os colocou García Sánchez para un cameo interpretando a uns músicos que actuaban nun local. “Como alguén o tiña que facer e se non éramos nós seguramente lle levaría máis tempo, aceptamos a proposta do cineasta”, lembran. Nesa banda sonora colaboraron con Ana Belén, que interpretaba a unha das protagonistas da película, e a madrileña cantou con eles Estoy celosa del vuelo. Pasados bastantes anos, e dado o bo entendemento no pasado, a cantante puxo a voz a Moraima, peza composta pola banda e pertencente ao álbum Auga de Maio (1999).

Estes dous realizadores citados son os nomes clave na traxectoria musical para o eido cinematográfico da formación folk. Sería Gutiérrez Aragón quen cando volve para rodar en Galicia lembra o excelente resultado acadado no pasado e decide chamalos para a banda sonora de El rey del río. E o salmantino García Sánchez cismou en realizar novamente unha versión na pantalla de Valle-Inclán con Esperpentos, onde adapta a coñecida como triloxía Martes de Carnaval, e para a viaxe musical polo universo do célebre literato seguramente non tivo dúbidas á hora de elixir a quen aportaría talento para ese apartado concreto. Deste xeito, da cabeza dos Milladoiro saíron novos acordes para a pantalla.

Malia que os músicos consideran que están capacitados para compoñer “unha banda sonora de calquera tipo”, resulta evidente que o requirimento da súa presenza mantén sempre unha ligazón coa música de raíz galega. Fóra destes parámetros aínda ninguén pensou neles para unha obra que os afaste un chisco do seu círculo de acción coñecido. Mais é que iso tamén acontece cos intérpretes que triunfan en determinado rexistro e aos que logo resulta complicado mudar de papel porque as ofertas de traballo inciden naquilo xa probado. Non existe moita xente disposta a investigar cousas novas por mor dun medo ao risco que provoca aletargante inmobilismo.

Dentro da súa traxectoria, Milladoiro realizou o álbum Iacobus Magnus, acompañados da English Chamber Orchestra. Esa obra pioneira amosa claramente as posibilidades orquestrais da banda. Ademais destas músicas, algunhas pezas do conxunto galego tamén se escoitan nas cintas Tierra del fuego (2000), do chileno Miguel Littín, e Siempre Habana (2006), dirixida por Ángel Pelaez. Todas esas bandas sonoras aparecen reflectidas nun cedé editado pola Academia Galega do Audiovisual dentro da serie Músicas da Academia. Como punto final cómpre falar da colaboración efectuada por Luís Tosar e Mabel Rivera cantando a peza O Castrapista, que forma parte do disco Unha estrela por guía, primeiro traballo enteiramente cantado na traxectoria do grupo, e no que musicaban poemas do finado Manuel María. Nesa ocasión foi o cine quen se achegou ao estudo musical para plasmar a unión dos dous mundos.